Op 4 maart 2020 heeft POS.nl met Ries van den Nieuwenhuizen een overeenkomst getekend waarin zijn methodiek Niet Sturende Communicatie (NSC) is overgedragen aan de stichting POS Nederland.

Voor alle POS-interviewers wordt het volgen van de training Niet Sturende Communicatie onderdeel van de accreditatie van POS-interviewer. Een mooie ontwikkeling, waar we super blij mee zijn. Want de uitgangspunten van NSC sluiten naadloos aan bij wat we willen met een POS-gesprek, het voeren van een mooi en goed gesprek!

Laat mensen praten in plaats van antwoorden geven

Op de jaarlijkse POS-studiedag van 2019 heeft Ries van den Nieuwenhuizen een workshop verzorgd voor de POS-interviewers. Zijn motto is: ‘Laat mensen praten in plaats van antwoorden geven’. Daarmee maakt hij duidelijk hoe snel we, weliswaar onbedoeld, geneigd zijn om in een gesprek met cliënten de regie te pakken. We willen immers iets te weten komen? En dan zijn we gewend om vooral veel vragen te stellen. Maar er is zoveel meer!   

Ook de POS werkt met een vragenlijst en een valkuil kan zijn om deze vragen, en dan ook het stellen van vragen te veel centraal te stellen. Daarom is het zo goed om onszelf steeds weer te spiegelen aan de uitgangspunten van de Niet Sturende Communicatie. Zoals de alertheid op de non-verbale communicatie, het spiegelen, het laten vallen van stiltes, de regie voor het gesprekonderwerp bij de client durven laten, structuur aanbrengen in het gesprek.   

We delen graag een paar ervaringen van POS-interviewers die de workshop van Ries in 2019 hebben gevolgd of al eerder een training van hem kregen.  

Suzan – Estinea

“Ik zag op zijn kamer veel muziek-cd’s liggen. Dit benoemde ik. Ik merkte aan zijn houding dat hij hier vrolijk van werd. Hij begon te lachen en bleef hiernaar kijken. Ik besloot om mijn iPad te pakken en muziek waar hij van hield op te zoeken op YouTube. We hebben samen gekeken en geluisterd. Hij leefde zich uit op zijn manier. Zocht ook tijdens het muziek luisteren contact met mij. Ik volgde hem en bewoog met hem mee. Hij drukte uiteindelijk ook zelf naar een ander nummer. Op deze manier kon ik met hem in gesprek over zijn hobby’s.”

Waltraud – Estinea

“Of je nu al lang in de zorg werkt, of nog maar kort, we hebben allemaal te maken met communicatie. We communiceren op allerlei manier met elkaar. De meest voor de hand liggende manier van communiceren is gesproken taal maar je kunt natuurlijk ook non-verbaal met elkaar communiceren. We weten allemaal dat het niet altijd even gemakkelijk is om met bepaalde cliënten te communiceren en dat het heel verschillend is per persoon. Wat voor de een goed werkt, zal bij een ander misschien onrust veroorzaken. Tijdens onze opleiding hebben we het ook gehad over de verschillende methodes en daar werd ook gesproken over de ‘niet sturende communicatie’.

Je staat er niet telkens bij stil maar ‘niet sturende communicatie’ is een prachtige manier van communiceren waarbij je een groot deel van de regie bij de ander neerlegt. Let maar eens op hoe vaak je ‘sturend ‘bent in een gesprek en een ander al heel snel de ruimte biedt om met ja of nee te antwoorden terwijl er misschien best meer uit te halen valt. Dat wil niet zeggen dat het slecht is als je sturend communiceert maar als jij je bewust bent in een gesprek van een stukje niet sturende communicatie zul je zien hoe veel mooier de gesprekken kunnen zijn en dat je verder de diepte in kunt met de ander.

Dat ik het ooit tijdens een van de scholingen heb gehad door Ries van den Nieuwenhuizen, staat me nog als de dag van gisteren in het geheugen gegrift. Hij was te gast bij Estinea om ‘niet sturende communicatie’ met ons door te nemen en we hebben zelfs filmpjes gemaakt. Het bijzondere hieraan vond ik dat hetgeen we tijdens de scholing besproken hadden ook echt terug te zien was in het filmpje. In het begin ben je nog wat krampachtig en wil je graag binnen de gestelde kaders blijven en de aangeleerde technieken zoals je dat zo mooi zegt ook gebruiken. Maar zodra de cliënt waarmee je in gesprek bent zich ontspant en zich veilig voelt, dan kan het maar zo zijn dat er een mooi gesprek ontstaat waarbij de cliënt uiteindelijk zelf ook de ’technieken’ onbewust terugkaatst naar jou. 

Ik vond het zo mooi dat Ries zei: “Laat de ander eens praten in plaats van antwoord te geven”. Want inderdaad, kijk eens naar de POS-gesprekken die je voert. Je kunt als je wilt de vragenlijst letterlijk met de cliënt doornemen dan heb je zelfs nog de keuze uit drie antwoorden. In plaats van tevreden te zijn met het antwoord op de vraag die wordt gegeven, kan je diverse ‘gesprekstechnieken’ toepassen. Als je dat op een natuurlijke manier doet, zul je zien dat er ook een verhaal achter de antwoorden zit. Bij cliënten die snel met ja of nee antwoorden, kun je de vragen op een andere manier stellen, open vragen stellen en je kunt de persoon waarmee je in gesprek bent bijvoorbeeld spiegelen. Belangrijk is dat de cliënt zich prettig voelt en ontspannen is. Ga niet doelgericht op ze af om zo nodig je vragenlijst af te werken maar ga met oprechte aandacht te werk. Durf ook stiltes te laten vallen zodat de cliënt de tijd krijgt om te antwoorden en vul niet voor hem in als het iets langer duurt. Herhaal de zinnen die gesproken worden eens in een soort van vragende vorm of vat het verhaal eens samen. Ries liet zien dat je bepaalde kaarten kon gebruiken bij de niet sturende communicatie waarbij je de onderwerpen die je wilde bespreken op tafel kon leggen. Zo voorkwam je onder andere dat het gesprek ineens alle kanten opging en kon je de client ook terugverwijzen naar hetgeen waar je op dat moment over in gesprek bent.

Geef de client meer regie, ga voor meer diepgang, en ga aan de slag met niet sturende communicatie waar dat mogelijk is. Je zult zien dat het ook bij jou past en dat je deze manier van communiceren zo veel meer kan opleveren.”

Riëtte – Estinea

“Voor mij de mooiste les van NSC dat je niet altijd een vraag hoeft te stellen om wat van de ander te weten te komen. Het geven van ruimte, bevestiging, herhalen en je houding afstemmen met de mens waarmee je contact hebt maakt dat er dan mooie dingen gebeuren. Nodig de ander maar uit en luister echt naar wat hij te melden heeft.”

Monique Cuijpers – Radar

“Ik herinner me nog mijn eerste ‘Niet Sturende’ (gespreks)ervaring, met Angelique. Eigenlijk waren het 3 gesprekken, want tijdens het eerste gebeurde er nauwelijks iets. Ik wilde niet sturen, en Angelique had niets te vertellen. Een ietwat onwennige situatie, die gedurende ons tweede gesprek nog eens dunnetjes werd overgedaan. Na zo’n kleine 5 minuten was óók dat gesprek afgelopen, want ook toen had Angelique weinig te vertellen, en ik …… ik mocht niet sturen. 

Hoe anders verliep echter ons derde gesprek. Voor Angelique was een geheel nieuwe wereld opengegaan, met name door de ervaring uit het eerste en tweede gesprek, dat wanneer ze niets wilde zeggen, dat ook niet hoefde. Onbewust of bewust (wie zal het zeggen), had ze daardoor tijdens ons derde gesprek nadrukkelijk het gevoel aan zet te zijn. En dat ze alleen maar hoefde te praten over wat zij zelf belangrijk vond. Verrassende onderwerpen kwamen aan de orde, opzienbarende uitspraken volgden elkaar op. Het werd háár gesprek, en mij werd daardoor een kijkje ‘achter haar schermen’ gegund, waardoor we samen mooie plannen voor haar toekomst konden maken… de essentie van Niet Sturende Communicatie.“